Jakie oszczędności daje automatyka budynków?

Automatyka budynków, znana również jako BMS (ang. Building Management System, czyli System Zarządzania Budynkiem), to rozwiązanie, które przynosi nie tylko nowoczesność, ale przede wszystkim konkretne oszczędności. Dzięki zastosowaniu technologii monitorujących i sterujących różnymi instalacjami budynkowymi, możliwe jest znaczne zmniejszenie zużycia energii, ograniczenie strat ciepła, poprawa efektywności urządzeń i obniżenie kosztów utrzymania budynku.

1. Co obejmuje modernizacja automatyki budynkowej?

Modernizacja lub wdrożenie automatyki budynku nie polega wyłącznie na instalacji jednego urządzenia. To zintegrowany proces, który obejmuje:

• Audyt energetyczny – analiza zużycia mediów (energia, woda, ciepło), wykrycie strat i miejsc do optymalizacji.
• Instalację czujników i liczników – pomiar temperatury, wilgotności, obecności, stężenia CO₂, zużycia prądu i wody.
• Nowoczesne sterowniki i siłowniki – inteligentne urządzenia, które wykonują polecenia systemu zgodnie z logiką ustawioną pod potrzeby budynku.
• System centralny BMS – komputer z oprogramowaniem zarządzającym wszystkimi instalacjami: ogrzewaniem, wentylacją, klimatyzacją, oświetleniem, a nawet monitoringiem i kontrolą dostępu.
• Wizualizacja i interfejs dla użytkownika – przystępny graficzny panel, najczęściej przez przeglądarkę internetową, który umożliwia łatwą kontrolę systemu.

Dzięki tej strukturze użytkownik otrzymuje jedno narzędzie do zarządzania wszystkimi funkcjami budynku – zdalnie lub lokalnie.

2. Skąd biorą się oszczędności?

Oszczędności wynikają z eliminacji marnotrawstwa i lepszego dostosowania działania systemów do rzeczywistego zapotrzebowania:

• Oświetlenie działa tylko tam, gdzie jest potrzebne – dzięki czujnikom ruchu i obecności.
• Ogrzewanie i chłodzenie są automatycznie regulowane w zależności od liczby osób, pory dnia, warunków zewnętrznych i planu pracy budynku.
• Wentylacja uruchamia się tylko wtedy, gdy jest potrzebna (np. przy wysokim stężeniu dwutlenku węgla w pomieszczeniu).
• Monitoring zużycia mediów pozwala na szybkie wykrycie awarii lub nadmiernego zużycia energii w konkretnej strefie.

Automatyka budynków pozwala także unikać kosztów wynikających z nieefektywnej pracy urządzeń, awarii czy konieczności częstych serwisów.

3. Jakie oszczędności daje automatyka budynków z systemem BMS?

Dane z wdrożeń systemów BMS w Polsce i Europie pokazują, że oszczędności mogą wynosić:

• Oświetlenie – 30–60% redukcji zużycia energii
• Ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja (HVAC) – 20–35%
• Zużycie energii elektrycznej ogółem – 25–40%

Przykład: budynek biurowy 3 000 m² zużywa 300 000 kWh rocznie. Wdrożenie BMS i wymiana oświetlenia może zmniejszyć to zużycie do 180 000 kWh. Przy cenie 1 zł/kWh daje to nawet 120 000 zł oszczędności rocznie.

4. Co jeszcze zyskujesz jako zarządca lub właściciel?

• Komfort pracy – system zapewnia odpowiednie warunki dla użytkowników budynku bez potrzeby ciągłej interwencji.
• Bezpieczeństwo – integracja z systemem przeciwpożarowym, monitoringiem, kontrolą dostępu.
• Elastyczność – możliwość rozbudowy w przyszłości o kolejne funkcje (np. fotowoltaika, stacje ładowania EV, zarządzanie rezerwacjami sal).
• Profesjonalizm – pozytywny wizerunek nowoczesnej, zrównoważonej organizacji w oczach klientów i inwestorów.

5. Automatyka budynków – kiedy warto ją wdrożyć?

Automatyka budynków sprawdza się najlepiej w obiektach:

• z dużym zużyciem energii (np. biurowce, szkoły, hotele, hale produkcyjne)
• z potrzebą optymalizacji kosztów operacyjnych
• w których planowana jest modernizacja instalacji
• gdzie wymagana jest certyfikacja środowiskowa (np. LEED, BREEAM)

Nie musisz wdrażać wszystkiego od razu. Wielu inwestorów zaczyna od automatyki oświetlenia lub HVAC, a potem rozbudowuje system o kolejne moduły. To pozwala rozłożyć inwestycję w czasie i szybciej zobaczyć pierwsze efekty.

Dowiedz się także, jak automatyka oświetlenia LED wpływa na oszczędności w przestrzeni biurowej.

Podsumowanie

Automatyka budynków i BMS to narzędzia, które realnie poprawiają wyniki finansowe, komfort i bezpieczeństwo użytkowników. Inwestycja w nowoczesne technologie zarządzania budynkiem może się zwrócić w ciągu kilku lat, a zyski z niej będą odczuwalne codziennie – zarówno dla zarządcy, jak i użytkowników. Dodatkowo jest to krok w stronę zrównoważonego rozwoju, niższego śladu węglowego i dbałości o środowisko.

Źródła

• ASHRAE Handbook – Energy Efficiency
• Building Automation Guidebook (CABA)
• www.bacnet.org
• ashrae.org/technical-resources
• Case study producentów BMS (Honeywell, Siemens, Schneider Electric)
• Rozmowy z klientami Vislan i praktyczne doświadczenia z wdrożeń